C'hoarioù war ar c'hrae. /Jeux de grève

Publié le par Tad coz

 Evel ma emaon o chom e bord ar mor, ha memes war an enezenn, aet on meur  ur wech  da c'hoari, da bourmen, da ziskuizhañ, pe da labourat war an aod pe war ar maez peogwir  en ur enezenn emeur war un dro war an aod ha war ar maez...

 Comme j'habite au bord de la mer, et même sur une île, je suis allé plus d'une fois jouer, me promener, me reposer, ou travailler sur la grève ou à la campagne parce que sur une île, on est à la fois à la mer et à la campagne...

 Pa oamp bugale hor beze kalz c'hoarioù en-dro d'ar mor, d'an traezh, d'ar reier. Unan eus ar re fentusañ evidon en em c'hoarie en ur c'hrae, " aod an iliz"  war ar reier pa  oa uhel ar mor.

 Quand nous étions enfants, nous avions beaucoup de jeux autour de la mer, de la plage, des rochers. Un des plus amusants pour moi se jouait dans une grève,"la grève de l'église",quand la mer était haute.

 Ar c'hrae-se 'oa ur disgarg-bihan an amzer-se (ne oa ket kalz lostajoù c'hoazh). Pep-hini a diuze ur (pe zaou, pe dri)  voest -vir, goullo met gant ar golo staget c'hoazh hag adsavet: ar golo e giz-se a rae evit gouel...

  Cette grève était une petite décharge à cette époque (il n'y avait pas encore beaucoup de déchets). Chacun choisissait une (ou deux ou trois) boîte de conserve, vide mais avec le couvercle encore attaché et relevé: le couvercle servait de voile...Aod an iliz

Lakaat a raer ar voestoù war an dour , goude kaout merket pe fichet anezho, ha partiet oa ar regadeg gant hor gouelierion. Evel just dibabet hon boa an tu mat diouzh an avel, evit  disparti ar redadek. Ac'houde, e redeked war ar reier evit ober an dro hag adtapout hor "boestoù-bag" ouzh an tu all.P1040413.JPG

  On mettait les boîtes à l'eau, après les avoir marquées ou décorées, et la régate était partie avec nos voiliers. Bien sûr, nous avions choisi le bon côté, d'après le vent, pour le départ de la régate. Ensuite, on courait sur les rochers pour faire le tour et récupérer nos "boîtes-bateau" de l'autre côté.

 Evel just an oadetañ, finoc'h, o doa aozet un tamm kailhennoù bennak ha chome un tammig goude ar re all evit  taoliñ anezho war ar bigi, evit goueledañ ar bouestoù. Met , alies, hon boa dibabet  bouestoù goude Jambon a oant brasoc'h ha sonnoc'h.

  Evidemment, les plus âgés, plus malins, avaient préparé quelques cailloux et restaient un peu après les autres pour les jeter sur les bateaux, pour couler les boîtes. Mais souvent, on avait choisi des boîtes après du jambon qui étaient plus grandes et plus résistantes.

 Riotoù' oa a-wechoù met ebat 'oa atavik. Regadegoù  grae an iliz e oa!

 Il y avait quelquefois des querelles mais c'était toujours une partie de plaisir!

 

  Ar Peskerezh war droad,  en dazre d'ar reverzhi-veur izel oa evidomp ar bugale eus bloazvezhioù hanterkant war un dro ur c'hoari, ur labourat, ur bourmen hag un dizkuizhadenn.

  La pêche à pieds, à l'étale de grande marée basse était pour nous les enfants des années cinquante environ , un jeu, un travail, une balade, et un repos.

 Un Diskuizhadenn peogwir ne zeuemp ket d'ar skol an goude-kreisteiz -se: ar mestr-skol a rae kompren ac'hanomp ne oa ket ret deomp addont  goude- kreisteiz.

 Un repos parce que nous n'allions pas à l'école cet après-midi là: le maître d'école nous faisait comprendre qu'il n'était pas indispensable de revenir l'après-midi.

 Ur bourmen peogwir kalz a vugale  a yae da vale er graeoù gant o Zad, o Mamm pe an daou, pe ur breur ,ur c'hoar bras... ha gant ur baner , ur sailh,ur brok ha binvioù-peskerezh all, evel rastelloù ,bizhier-krog, bac'hioù, kontilli.

 Une promenade parce que beaucoup d'enfants venaient se balader dans les grèves avec leur père, leur mère ou les deux, ou un frère, une grande soeur... et avec un panier, un seau, un broc et autres instruments de pêche, comme des rateaux, des kroks,des crochets, des couteaux.

 Ar pezh a blije deomp dreist-holl ' oa da redek en dour e botoù war-lec'h ar morgizhier a neuie re buan er poulloù eus an eil maen d'egile. Kalz a vorghizier a veze an amzer-se. Pa daped unan, e distroed e "godell" hag al loen a tufe  ink du en dour... hag alies warnomp. Hor c'hoari e oa! 

 Ce qui nous plaisait surtout, c'était de courir en bottes après les pieuvres qui nageaient très vite dans les mares d'un caillou à l'autre. Il y avait beaucoup de pieuvres à cette époque.  Quand on en attrapait une, on retournait sa poche et l'animal crachait de l'encre noire dans l'eau...et souvent sur nous. C'était notre jeu!P1040400.JPG

 Ul labourat e oa ivez peogwir ret e oa deomp ourmela, rigadella, meskla, bigorneta. Dastum a reer dreist-holl kokez rous, ourmel, chichalved. Ret e oa sevel kailhoù, skrabañ an traezh. Dibaot e oa pa zineizhed ul legestr dindan ur roc'hell.

 C'était aussi un travail parce qu'il nous fallait chercher des ormeaux, des palourdes, des moules, des bigorneaux. On ramassait surtout des praires, des ormeaux, des étrilles. Il fallait soulever des cailloux, gratter le sable. C'était rare qu'on déniche un homard sous un rocher.

  An antronoz evel just pep hini a oa aet da draoñ an dour a gaze un dra bennak d' ar mestr ...a rae ur beskerezh vrav hep mont kuit ar porzh, e giz-se. 

 Le lendemain, bien sûr, chacun de ceux qui avait été au bas de l'eau apportait quelque chose au maître...qui faisait ainsi une belle pêche sans quitter la cour.

 Ne oa ket  Katolik tre met e veze  evel -se  hag an holl dud oa kontant.

 Ce n'était pas très catholique, mais c'était comme çà et tout le monde était content.

An deiz hiziv, stlabez e rafe, sur!

 De nos jours çà ferait désordre, sûr!

Publié dans n'eo ket posubl 'vat!

Pour être informé des derniers articles, inscrivez vous :
Commenter cet article